Ergens halfweg de 20^ste eeuw is de (vooral Westerse) economie in recordtempo van nul naar honderd gegaan. Aan de basis ligt het heilige mantra van consumeren. En zoals het wel vaker gaat na honderd: je bereikt het einde van de weg of je remt. Whatever comes first.

Het ene gaat doorgaans gepaard met een fameuze crash, het alternatief is een geleidelijke oplossing die minder brokken oplevert. De zero waste-filosofie is een bewuste, duurzame denk- en levenswijze, een rem die voorkomt dat we straks met ons allen het einde van de weg bereiken. ‘Zero waste’ staat voor ‘geen afval’. Je kan dat in elk aspect van je leven toepassen. Een binnenkopper – en stilaan algemeen aanvaard – is het vervangen van plasticzakken door herbruikbare boodschappentassen, maar het mag beter. Veel beter. De Frans-Amerikaanse Béa Johnson, voor velen de grondlegster van zero waste, reduceerde het jaarlijkse restafval van haar gezin tot het in een glazen pot van een liter kon. Laat het een uitdaging zijn.

Zero waste gaat uit van vijf principes. Eigenlijk maakt het daarna niet veel uit of je die toepast op je kleerkast, je interieur, je koelkast of nog iets anders. Het spreekt voor zich dat de five R’s in het Engels net iets beter bekken maar de gedachte erachter is universeel.

1. Weiger wat je niet nodig hebt (Refuse)
2. Verminder wat je wel nodig hebt (Reduce)
3. Hergebruik (Reuse)
4. Recycleer (Recycle)
5. Composteer (Rot)

Zero waste in voeding

Wie zich ondertussen afvraagt of vierenveertig paar schoenen echt nodig zijn, voelt de juiste vibes. Consuminderen tot daaraantoe ‘maar, we moeten toch blijven eten’ horen we je denken en dat klopt. Toch kan je ook op het vlak van voeding naar zero waste streven. Zeker wanneer je onderstaande tips toepast, geniet je tot de laatste kruimel van alles wat je koopt.

1. Bezint eer ge begint

Maak een boodschappenlijstje. Voorkom daarmee impulsinkopen en huldig meteen de eerste twee zero waste-gedachten: refuse & reduce de hoeveelheid voeding die je in huis haalt. Het lijkt een evidentie maar kasten staan vol dingen die enkel toen een goed idee bleken te zijn.

2. Pak het oordeelkundig aan/in

Een goede, eigen boodschappentas vul je bij vertrek met een linnen broodzak en herbruikbare fruit- en groentenetten. Bee wraps en food huggers zijn duurzame alternatieven voor aluminiumfolie, plastic en andere tijdelijke vershouders. In de winkel laat je de voorverpakte zaken natuurlijk zoveel mogelijk links liggen en terug thuis pas je meteen tip 3 toe.

3. Koelkastinrichting op hoog niveau

Organiseer je koelkast beter. ‘Bomvol’ betekent dat je dingen over het hoofd ziet. Heel wat producten hebben de koelkast ook helemaal niet nodig: brood, eieren, tomaten, komkommers, paprika, avocado en zowat al het fruit, ze smaken zelfs beter zonder (geforceerde) koeling. Ook wortelen, aardappelen en uiten worden blijer van een droge, donkere plek. Zelfs oude kaas smaakt beter op kamertemperatuur.

4. Less is more

Breng minder mee en eet het tijdig op. Overweeg net iets kleinere porties. We eten vaak te veel omdat we die laatste twee aardappelen en dat stukje vlees niet willen laten liggen. Je bankrekening, weegschaal, hart en bloedvaten zullen je allemaal dankbaar zijn als je de volgende keer die extra portie gewoon niet klaarmaakt. Ook in de diepvriezer geldt dat kleinere porties mogen. Beter iets minder dan veel te veel en door van twee grote porties drie gewone te maken, zal je nog geen honger lijden.

5. Wees creatief tot op het eind

Vertrouw op je zintuigen in plaats van op uiterste bewaardata. Zacht fruit? Daar maak je moes van, of een smoothie. Droog brood, dat worden croutons of wentelteefjes. Kliekjes doen het de dag erop fantastisch in een omelet en vandaag bestaan er zoveel recepten en mogelijke oplossingen dat ‘we moeten het weggooien’ eigenlijk nooit een optie hoeft te zijn.

Durf evolueren

Leer gaandeweg bij. Evolueer. Composteer. Béa’s glazen restafvalbokaal kwam er ook niet plotsklaps. Ontdek dat goede compost de perfecte basis vormt voor een eigen groenten- of kruidentuin. Spring verstandig om met wát je koopt maar koop ook beter.

We gooien vandaag een derde van de voeding die wereldwijd geproduceerd wordt weg. Zomaar. Het is tijd dat iemand op de rem gaat staan.