Waarom is de eerste Plastic Free Aisle in Nederland en niet in het Verenigd Koninkrijk?
A Plastic Planet lanceerde de campagne 12 maanden geleden en richtte zich op de Britse supermarkten met de vraag of ze een plasticvrij gangpad (Plastic Free Aisle) in de supermarkt wilden maken om de klant een plasticvrije keuze te geven. Geen enkele supermarkt ging hier op in. Middels de samenwerking met The Plastic Soup Foundation, kwam A Plastic Planet in aanraking met Ekoplaza.
Sinds de samenwerking tussen A Plastic Planet, Plastic Soup Foundation en Ekoplaza is er een ongelooflijke focus en drive om te laten zien dat we zonder plastic kunnen. Nu en niet pas over 5 jaar! We weten inmiddels dat plastic niet goed is voor de natuur. Wij vinden dat we materialen moeten gebruiken waar de natuur wat mee kan, want dat is de toekomst. We hopen dat er vele supermarkten volgen!
Hoe weet je dat dit ’s werelds eerst plasticvrije supermarkt is? Er duiken namelijk ook verpakkingsvrije supermarkten op zoals Planet Organic en WholeFoods. Is dat niet hetzelfde?
Onze visie op een Plastic Free Aisle is heel eenvoudig. Het moet niet alleen een breed assortiment bieden in alle productcategorieën, maar het moet ook voldoen aan 3 belangrijke criteria. Het moet rendabel zijn, het moet schaalbaar zijn én het moet gebruiksgemak voor de klant hebben.
Rendabel: Supermarkten werken met kleine marges en elke aanzienlijke toename van de kosten zal hen ervan weerhouden om plastic-vrij te introduceren. Onze oplossingen moeten dus levensvatbaar zijn om snel te worden opgenomen. Het recht om ons eten en drinken zonder plastic te kopen moet voor iedereen beschikbaar zijn.
Schaalbaar: Veel kleine winkels die ‘verpakkingsvrije’ ruimtes openen zijn goed bedoeld, maar geen enkele supermarkt is hierin geïnteresseerd omdat het simpelweg niet schaalbaar is. Onze eerste Plastic Free Aisle toont duidelijk aan dat een hele reeks voedingsproducten die momenteel zijn verpakt in plastic gemakkelijk een ander materiaal kunnen gebruiken. We hoeven niet te wachten tot er enorme innovaties plaatsvinden, oplossingen zijn er nu.
Gebruiksgemak: We zijn verslaafd aan het gemak van plastic. Onze Plastic Free Aisle is gevuld met verpakte goederen die gemakkelijk te grijpen zijn. Wat je er niet zult vinden, zijn planken met losse producten of eigen afvul mogelijkheden. We willen hier duidelijk zijn: we willen plasticvrij en niet verpakkingsvrij!
Onze eerste Plastic Free Aisle heeft bijna 700 producten, waaronder vlees, zuivel, pasta, sauzen, rijst en peulvruchten, noten en snacks, chocolade en drankjes. En natuurlijk vers fruit en groenten. Allemaal verpakt voor winkel- en gebruiksgemak. Het is geen gangpad dat boodschappen doen beperkt. Reguliere supermarkten maar ook winkels als Planet Organic en Wholefoods zijn gevuld met plastic. We hopen dat ze ook baat hebben bij deze publieke duw om (biologische) producten plastic vrij te verkopen. Want de verkoop van plastic strookt eigenlijk niet met hun missie.
Hoe gaat Ekoplaza dit uitbreiden?
Ekoplaza heeft 74 supermarkten in heel Nederland en een webshop met landelijke bezorging. De eerste Plastic Free Aisle bevindt zich in een van onze winkels in West-Amsterdam. Het heet Ekoplaza Lab omdat het een onderdeel van de winkel is. Het Ekoplaza lab blijft zich ontwikkelen; we zullen voortdurend meer en meer plasticvrije producten introduceren.
In juni opent een nog groter Plastic Free Aisle in Den Haag. Onze visie reikt verder dan het geven van een plasticvrije winkelervaring. Ook het aanpakken van plastic in de hele supply chain hoort daarbij!
We hebben de ambitie om de klant plasticvrij boodschappen te laten doen in alle Ekoplaza’s. Sterker nog, het kan al. Alle producten in Ekoplaza Lab zijn al te vinden in onze Ekoplaza filialen. We willen door middel van het PLASTIC FREE ™ keurmerk de producten in de winkels kenmerken zodat we onze klanten een gezonde, bewuste plasticvrije keuze kunnen laten maken. Daarnaast willen we onze leveranciers motiveren in innovatie. We voeren op deze manier een soort ‘innovatiedruk’ in plaats van een prijsdruk, wat je veelal ziet in reguliere supermarkten. Plannen voor een uitrol worden snel gemaakt en gedeeld met de ondernemers. Ekoplaza’s ultieme plan is om plastic verpakkingen te weren in hun supermarkten.
Welke producten en verpakkingen biedt Plastic Free Aisle?
Bijna 700 producten zijn plasticvrij en dit zal de komende maanden uitbreiden. Steeds meer ‘bijna plasticvrije producten’ zullen overgaan naar ‘volledig plasticvrij’. We hebben het hier niet over recyclebaar of gerecycled plastic. Want we zien het gebruik van plastic zwart-wit: Plastic wat degradeert tot eeuwig schadelijke microplastic en nanodeeltjes, of het is plastic-vrij.
In plaats daarvan omarmen we verpakkingsmateriaal zoals biomateriaal, gemaakt van bijvoorbeeld houtpulp, cellulose of gras. Al deze materialen kunnen een goede vervanging zijn voor plastic; sommige lijken zelfs op plastic! Deze biomaterialen composteren tot een bruikbare biomassa die we kunnen gebruiken om onze gewassen te laten groeien.
Waarvan wordt de verpakking gemaakt?
Ekoplaza maakt gebruik van nieuwe en bestaande materialen. Glas, blik, karton en biomaterialen gemaakt van plantaardige cellulose of houtpulp en ander biologisch materiaal. Elk materiaal is gerecycled (ook ‘recyclebaar’ is een misleidend woord als je weet hoe weinig eigenlijk gerecycled wordt) of composteerbaar.
Is de infrastructuur er voor het composteren?
We hebben dringend behoefte aan investeringen in meer industriële recyclingfabrieken in heel Nederland, het Verenigd Koninkrijk en daarbuiten.
Een paar jaar geleden werd het gebruik van composteerbare materialen die afkomstig waren van planten grotendeels afgewezen in het Verenigd Koninkrijk, omdat de verpakking zoveel leek op conventioneel plastic dat de recyclingketen het verwarde. Tientallen jaren hebben bewezen dat recycling niet het antwoord is voor het gebruik van plastic. We moeten de plastic kraan dichtdraaien; investeren in materialen die de natuur aan kan en stoppen met het gebruik van materialen die de natuur niet aan kan.
Industriële compostering biedt ons de mogelijkheid om iets nuttigs te maken uit onze verpakking. Daarnaast is het bewezen dat het onze planeet, onze oceanen en onze gezondheid niet schaadt. We weten steeds meer over bijvoorbeeld BPA en andere hormoon ontregelaars. Daarom hebben we steeds meer composteringsfaciliteiten nodig. Hier moeten we niet op wachten! Want hebben de gebroeders Wright de uitvinding van het vliegtuig vertraagd omdat er niet genoeg luchthavens waren? Moeten we stoppen met het maken van elektrische auto’s omdat we niet genoeg oplaadpunten hebben?
Als we verschillende materialen gaan gebruiken, creëren we zakelijke kansen voor de hele toeleveringsketen voor biomateriaal. De industrie voor afvalbeheer moet opnieuw nadenken: in plaats van héél veel afval, kan onze verpakking een hulpbron zijn. Resource Management in plaats van Waste Management kan onze toekomst zijn.
We hebben veel gehoord over biologisch afbreekbaar. Is dit hetzelfde?
Nee, biologisch afbreekbaar is een andere misleidende benaming. Alles wordt uiteindelijk biologisch afgebroken. Zelfs conventioneel plastic! Maar ze veranderen in schadelijke microplastics en nanoplastics die eeuwen blijven bestaan. Composteerbare materialen zijn sterk gereguleerd en moeten voldoen aan strikte wetgeving. Ze composteren tot CO2, water en biomassa.
We zien dat er een PLASTIC FREE ™ keurmerk wordt gebruikt in de Plastic Free Aisle. Wat is dit?
PLASTIC FREE ™ keurmerk is een herkenningspunt voor de consument, geen industrieteken. Het vertelt de klant heel eenvoudig dat deze verpakking plasticvrij is. Het heeft niets te maken met de verwarrende recyclingsymbolen die je op de achterkant van verpakkingen ziet. Sommige biomaterialen zien eruit en voelen aan als plastic (helder, flexibel) maar zijn eigenlijk gemaakt van plantaardig afval of houtpulp. Omgekeerd lijken sommige verpakkingen plasticvrij maar bevatten deze verborgen plastic voeringen (bijvoorbeeld sommige blikjes). Het Plastic Free ™ Trust Mark geeft het publiek de geruststelling dat ze plasticvrij kopen!